کنترل بار چیست یا رله کنترل بار
کنترل بار وسیلهای است که وظیفه دارد، تجهیزات داخل تابلو برق را در برابر جریان اضافه محافظت کند یعنی در صورت ایجاد اضافهبار، جریان مدار را قطع میکند. از این دستگاه میتوان بهعنوان جایگزین بیمتال در کنترل جریان موتوری نیز استفاده کرد.
دستگاه کنترل بار برق یک وسیله الکترونیکی یا الکترومکانیکی است که طراحی شده است تا مصرف انرژی یک سیستم الکتریکی را کنترل کند. هدف اصلی این دستگاهها کنترل جریان برق و حفاظت از تجهیزات و اتصالات سیستمهای برقی است. این دستگاهها میتوانند در محیطهای مختلفی مورد استفاده قرار گیرند، از جمله خانهها، ساختمانها، صنایع و تجهیزات صنعتی.
نمونههایی از دستگاههای کنترل بار برق عبارتاند از:
محافظ حرارتی (Thermal Overload Relay): این دستگاهها بر اساس افزایش دما در تجهیزات الکتریکی، مانند موتورها، کنترل کارکرد آنها را انجام میدهند. اگر دمای محیط تجاوز حد مجاز شود، دستگاه کنترل بار برق جریان را قطع میکند تا موتور را محافظت کند.
رله حملهپذیر (Contactor): این دستگاهها برای کنترل بارهای سنگین در صنایع و ساختمانها مورد استفاده قرار میگیرند. آنها مانند یک سوئیچ قدرتمند عمل میکنند و اتصال یا قطع برق را برای تجهیزات بزرگ انجام میدهند.
محافظ دورانی (Phase Failure Relay): این دستگاهها هنگام قطع یک فاز در سیستم برق، کنترل بار برق را به طور خودکار قطع میکنند تا تجهیزات را از آسیب دیدن جلوگیری کنند.
محافظ دو قطبی (Circuit Breaker): این دستگاهها در صورت اتصال کوتاه یا جریان بیش از حد مجاز به طور خودکار جریان برق را قطع میکنند و از خطر آتشسوزی و آسیب به تجهیزات جلوگیری میکنند.
این دستگاهها باعث بهبود ایمنی و کارایی سیستمهای برقی میشوند و از خطرات ناشی از بار بیش از حد، جریانهای کوتاه، قطع فازها و سایر مشکلات برقی محافظت میکنند. همچنین، برای مصارف خانگی ممکن است سیستمهای کنترل بار برقی مثل تایمرها و تریگرها نیز مورد استفاده قرار بگیرند.